در ادبیات سیاسی ایران از انگلیس با عنوان روباه پیر یاد میشود. این تعبیر بیش از هرچیز ناشی از ذهنیت منفی ایرانیان از نقشههای پیچیده و چندلایهی سیاستمداران انگلیسی در دشمنی با اسلام و منافع ملی ماست.
آنها نشان دادهاند در طراحیهای خویش غالباً اهدافی برخلاف ظاهر مواضع خود را دنبال میکنند. اهدافی که از نگاه افراد سادهاندیش و ظاهربین پنهان میماند.
حمایت معکوس یکی از سیاستهای انگلیس است. این حمایت به معنای دفاع از یک موضوع به هدف موفقیت ضد آن است. انگلیسها با علم به حساسیت مسلمانان (بخصوص ایرانیان مسلمان) نسبت به مواضع خود، گاهی از موضوعی دفاع میکنند تا ضدیت جامعهی هدف خود را علیه آن برانگیزانند.
با این سیاست، هر نتیجهای حاصل شود، آنها خود را پیروز میدان جلوه میدهند. اگر نتیجه موافق با ظاهر مواضعشان بود پیروزی ظاهری خویش را تبلیغ میکند و اگر نتیجه موافق با اهداف پنهانشان بود پیروزی اصلی حاصل شده است.
سیاستمداران کارکشته البته پیش از اتخاذ مواضع خود شرایط روانی و افکار عمومی جامعهی هدف را نیز ارزیابی میکنند و لااقل در مواضع ظاهری خویش از بیان سخنانی که از زمینهی پذیرش در افکار عمومی برخوردار نباشد، خودداری میورزند.
اولین نتیجهی اعمال سیاست حمایت معکوس، ایجاد شکاف و اختلاف در جامعهی هدف است. گروهی به ظاهر کلام دشمن استناد میکنند و علیه آن موضع میگیرند و گروه مقابل را که پیش از آن با تشخیص خود به حمایت از آن موضوع میپرداخت، محکوم میکنند. در این فضا اختلاف بالا میگیرد و همین اختلاف نیز یک دستاورد بزرگ برای دشمن است.
به این ترفند، سیاست دشمنی معکوس را نیز اضافه کنید. گاهی دشمن به هدف وارد کردن افراد ناکارآمد یا عوامل نفوذی خود در ارکان تصمیمگیری جامعهی هدف به ابراز دشمنی با افرادی میپردازد که نه تنها از کارآمدی کافی برخوردار نیستند بلکه عینیت یافتن محصول اندیشهها، اجتهادها و رفتارهای صادقانهشان برای کندن ریشهی یک نظام کافی است.
گاهی دشمنی بیگانگان با این افراد به هدف برانگیختن واکنش احساسی جامعهی هدف و در نتیجه تقویت جایگاه آنها در مجاری تصمیمسازی نظام صورت میگیرد. خدمتی که این افراد با تصمیمات نسنجیدهی خود به دشمن خواهند کرد هرگز از عهدهی عوامل مستقیم دشمن برنمیآید.
البته چنانچه پیش از این در مقاله <تمجید و بدگویی منافقانهی دشمن> نگاشتم نباید از این واقعیت غافل بود که بیگانگان در ابراز دشمنی خود با بسیاری از شخصیتها نیز صادقانه رفتار میکنند. اما بیگمان هیچ دشمن عاقلی در مسیری گام بر نمیدارد که نتیجهی آن لو دادن و شناساندن نیروهای نفوذی خویش باشد.