عبدالرسول فروتن: آثار متعددی از دوران گذشته تاکنون، به زبان فارسی، به‌دست ما رسیده که به‌صورت سال‌شمار و یا روزشمار حوادث و مناسبت‌ها را برشمرده و معرفی کرده است. در این میان «تقویم کازرون» حداقل ویژگی‌های کم‌نظیری دارد؛ ذکر وقایع یک شهرستان در کنار رویدادها و مناسبت‌های ملّی و جهانی و در کنار آن استفاده از تصاویر زیبا و اشعار شاعران این دیار هم از خلاقیت و پشتکار تهیه‌کننده آن حکایت دارد و هم نشانگر عظمت و سوابق درخشان تاریخی و فرهنگی کازرون است.
اقدام جناب رضا صنعتی و همکارانشان، از جهت گروهی بودن و مشارکت در به‌سرانجام‌رسیدن این طرح نیز ستودنی است. ظاهراً انتشار یک «تقویم» در مقایسه با انتشار کتاب یا مقاله نیاز به فعالیت علمی ندارد، اما درباره این تقویم نمی‌توان این‌گونه ادعا کرد. برای یافتن تاریخ دقیق حوادث و اصولاً شناسایی رویدادها، ثبت دقیق نام و تاریخ عروج شهدای گرانقدر و حتی گزینش ابیاتی از شاعران متعدد که در مواردی متناسب با واقعه یا مناسبت روز انتخاب شده، حتماً کوشش‌ها و تحقیقات وافری صورت گرفته است.
به‌دلیل نزدیک‌تر بودن رخدادها و ثبت دقیق‌تر وقایع، در این تقویم بیشتر شاهد مواردی هستیم که بعد از جنبش مشروطیت اتفاق افتاده‌اند. امیدوارم با واکاوی دقیق‌تر منابع تاریخی، بتوان اطلاعات بیشتری از تاریخ کازرون به‌دست آورد. در ادامه به نکاتی اصلاحی که برخی بسیار جزئی هستند، اشاره می‌کنم؛ به این امید که انتشار این تقویم در سال‌های آینده تداوم داشته باشد و برخی از موارد یادشده به غنای بیشتر این اثر ارجمند کمک کند:
1. پیشنهاد می‌کنم با توجه به ماهیت پژوهشی اثر، در انتها، فهرست منابع و مآخذ (مربوط به وقایع شهرستان) ذکر شود تا ضمن نشان دادن گستردگی منابع به اعتبار تقویم بیفزاید و به‌نوعی ادای دینی باشد به پژوهشگرانی که پیش‌تر تحقیقاتی کرده‌اند و این اثر به‌گونه‌ای غیرمستقیم وام‌دار آن‌ها هم هست.
2. در تقویم شمسی مناسبت‌های دینی را برمبنای تقویم قمری ذکر می‌کنند. طبعاً برای مثال شهادت امام رضا (ع) در روز خاصی برمبنای گاهشماری ایرانی قرار ندارد و هر سال تغییر می‌کند. برای اشخاص ایرانی و رویدادهای کشورمان بهتر است تقویم شمسی را (به‌ویژه با توجه به دقیق بودن آن) ملاک قرار دهیم؛ حتی اگر پیش از رسمی شدن تقویم شمسی باشد. امروزه با استفاده از نرم‌افزارهای تبدیل تاریخ و دیگر امکانات می‌توان به‌راحتی معادل شمسی تواریخ قمری را استخراج کرد، برای نمونه در منابع نوشته‌اند که شیخ اوحدالدین عبدالله بلیانی در روز عاشورای 683 یا 686 درگذشت. در تقویم کازرون وفات او و برخی دیگر برمبنای گاهشماری قمری ثبت شده است. بهتر می‌بود وفات این عارف مشهور در 17 فروردین (سال 663) یا 14 اسفند (سال 665) ثبت می‌شد. در چند مورد هم، مثل شهادت شهید خرسند یا تأسیس سایت کازرون‌نما تاریخ قمری در کنار تاریخ شمسی آمده است.
3. برای تاریخ درگذشت دانشمندان، شاعران یا مشاهیر کازرونی این موارد را می‌توان افزود: میرزا حسن چهره‌نگار کازرونی: 26 رمضان 1336 (13 تیر 1297)، ملا علی‌اکبر مسکین کازرونی: احتمالاً 5 محرم 1340 (17 شهریور 1300) و سیدعلی‌اکبر منظم کازرونی: 2 آذر 1326
4. ظاهراً سیدعلی مجتهد کازرونی در 18 رجب 1343 (23 بهمن 1303) درگذشته است و اینکه تاریخ آن 2 بهمن دانسته شده، صحیح نیست.
5. برای درگذشت علامه جلال‌الدین دوانی به‌جز نهم ربیع‌الثانی 908 تواریخ دیگری هم نوشته‌اند. برای درگذشت علامه قطب‌الدین کازرونی علاوه بر 17 رمضان، 24 رمضان هم نقل شده است.
6. وفات اوحدالدین عبدالله بلیانی اشتباهاً «638 یا 686» ثبت شده که باید «683 یا 686» باشد.
7. «فلوکوریست» یا «فلکوریست» عنوان مناسبی برای شادروانان محسن پزشکیان، محمدمهدی مظلوم‌زاده و حسن حاتمی نیست. این سه، «پژوهشگر» و یا به‌صورت خاص‌تر «پژوهشگر فرهنگ مردم» بوده‌اند؛ هرچند با عناوین دیگری هم شناخته می‌شوند و بد نیست به سایر عناوین مشهور آن‌ها هم اشاره شود.
8. لازم است یکدستی در نوشتن نام افراد رعایت شود، مثلاً جایی (۵ اردیبهشت) «شیخ محمدخان ایزدی» و جای دیگری (۱۰ اردیبهشت) «محمدخان ایزدی کازرونی» نوشته شده است.
9. «سیدجمال‌الدین، صاحب بقعه‌ای در کازرون» (25 بهمن) احتمالاً همان سید جمال‌الدین کازرونی متخلص به «جمالا» عالم و شاعر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری است.
10. گاهی منبع عکس‌ها یا نام عکاس نیامده و به ناشناس بودن عکاس هم اشاره نشده است، مانند عکس شهید خرسند؛ اما گاهی در زیر این‌گونه عکس‌ها «عکاس ناشناس» دیده می‌شود.
11. تبدیل روستای کمارج به دهستان» در دو تاریخ مختلف ثبت شده است: 21 اردیبهشت و 16 خرداد. البته «روستا» به «دهستان» تبدیل نمی‌شود، بلکه به «مرکز دهستان» تبدیل می‌شود.
12. در صورت امکان بهتر بود با ذکر سال‌های حیات یا قرنی که هر شاعر در آن زندگی می‌کرده، شاعران قدیم و جدید از یکدیگر متمایز شوند. برای مثال در 28 و 29 خرداد نام دو شاعر در کنار هم قرار گرفته: محمد محزون کازرونی و جمال اژدری کازرونی. خوانندۀ ناآشنا متوجه نخواهد شد که یکی مربوط به دو سه قرن قبل است و دیگری را ممکن است چند بار در کوچه و خیابان دیده باشد. می‌توان در انتهای تقویم به‌صورت پیوست اطلاعات مجملی دربارۀ هرکدام از این شاعران آورد و معرفی هر یک از اشخاص ذکرشده در بخش رویدادها را هم (مانند قطب‌الدین کازرونی) به این بخش منتقل کرد تا فضای کمتری در هر صفحه اشغال شود. گاهی برخلاف رسم رایج، هیچ جایی برای یادداشت صاحب تقویم نمانده است.
13. می‌توان به‌جای برخی اشعار یا در کنار آن‌ها از متون منثور مختلف به قلم نویسندگان کازرونی یا دربارۀ کازرون مطالب گزیده‌ای ذکر کرد.
14. برای روز 14 مرداد (صدور فرمان مشروطیت) این بیت آورده شده: «افسوس که در عصر اتم عصر تمدن/ از عاطفه و صدق نمانده است نشانه» که متناسب است با 15 مرداد (انفجار بمب اتمی در هیروشیما). کاش برای روز صدور فرمان مشروطیت، ابیاتی از هادی‌السبیل سعیدی کازرونی، از جمله یکی از این دو بیت نوشته می‌شد: «ای گریزان ز کوی مشروطه / قدمی نه به‌سوی مشروطه // کن رها کفر زلف استبداد/ چنگ درزن به موی مشروطه». برای روز دانشجو (16 آذر) نیز شعری از مرحوم پزشکیان دیده می‌شود که از آن مضمونی برخلاف منظور برداشت می‌شود (آرزوی تعطیلی دانشکده به‌جای بزرگداشت دانش). در اینجا ضروری بود از یکی از ابیاتی که حداقل در مدح علم بود، بهره برده می‌شد، مثل این دو بیت از شرف‌الدین عبدالله بن بهرام الزکی بوشکانی کازرونی عالم و شاعر قرن هفتم هجری: «حیات جان ز علم و فضل و تقوی است / ممات دل ز جهل و عجب و دعواست // غنیمت دان و کسب علم بنمای / که این حال از خصال اهل معناست»
15. از بعضی شاعران قدیمی و مهم کازرونی حتی یک بیت هم دیده نمی‌شود.
16. سال تأسیس نشر کازرونیه (13 مرداد) آورده نشده است.
17. چند اشتباه تایپی: «رسم از یاد رود وعده بیداد تو را» (25 بهمن) در اصل چنین است: «ترسم از یاد رود وعده بیداد تو را»؛ «ثبت پایتخت شهر تاریخی (؟)» (24 شهریور)؛ «مهرجان»/ مهرنجان (3 آذر)؛ «روغن نبک» / روغن بنک (28 آذر).
