1- متن کامل تکذیبیه
مدیر مسئول محترم هفته نامه پرتو سخن
با سلام
پس از سخنان مقام معظم رهبری مبنی بر عدم تخریب اعضای مجلس خبرگان و شخصیت‌های علمی و سیاسی و نیز اجتناب از اسم بردن از این شخصیت‌ها در نقدها و نیز اعلام دبیر سیاسی هفته‌نامه پرتو سخن مبنی بر اینکه به حکم حکومتی مقام معظم رهبری، تکلیف خود می‌دانند که از این پس بدون اسم آوردن به نقد سخنانی که گمان می‌کنند اشتباه است بپردازند (ر.ک: شماره 344، 15 شهریور 85)، گمان می‌رفت که دیگر شاهد تکرار روش گذشته‌ی آن هفته‌نامه نباشیم اما متأسفانه در شماره 346 آن هفته‌نامه علی‌رغم بیان صریح و شفاف آیت الله هاشمی رفسنجانی در همایش حزب اعتدال و توسعه در حمایت از اصل ولایت فقیه و نیابت ولی‌فقیه از ائمه‌ی اطهار(ع) و البته تأکید بر نقش مردم در تحقق حکومت اسلامی و همچنین علی‌رغم پاسخ مستندی که به مطالب گذشته‌ی این هفته‌نامه داده شده است بار دیگر هفته نامه‌ی پرتو با ذکر نام از ایشان و تقطیع سخنانشان و ارائه‌ی تفسیرهای وارونه از آن به تکرار روش و ادعاهای گذشته‌ی خویش پرداخت!
اما آنچه موجب تعجب مضاعف نویسنده‌ی این سطور شد، انتساب نسبتی خلاف واقع به اینجانب با استناد به مقاله‌ی مندرج در روزنامه‌ی جمهوری اسلامی با عنوان «هاشمی رفسنجانی و مشروعیت آسمانی ولی‌فقیه» بود که در این‌باره چنین نوشته‌اید:
«اخیراً روزنامه‌ی جمهوری اسلامی در مقاله‌ای طولانی به قلم آقای رضا صنعتی اذعان داشت که حضرت امام(ره)، آیت الله جوادی آملی و آیت الله مصباح یزدی در مورد منشأ مشروعیت نظام اسلامی و ولایت فقیه همراه و هم‌نظرند و آقای منتظری و آقای هاشمی رفسنجانی نیز نگاه خاص خود را دارند.»
متأسفانه در این متن که هیچ نویسنده‌ای مسئولیت نگارش آن‌را بر عهده نگرفته، به خواننده چنین القا شده است که اینجانب در مقاله‌ی مذکور نتیجه گرفته‌ام که نظر آیت الله هاشمی در تعارض با نظر حضرت امام خمینی(ره) است! در حالی‌که بنده بر خلاف ادعای نویسنده، در آن مقاله با دلایل متعدد ثابت کرده‌ام که قضاوتهای هفته‌نامه‌ی پرتو سخن درباره‌ی اندیشه‌ی سیاسی آیت الله هاشمی رفسنجانی غالباً مستند به نقل قول‌های تحریف یا تقطیع شده و به دور از انصاف علمی است و نیز ثابت کرده‌ام که اندیشه‌ی آقای هاشمی رفسنجانی در مسأله ولایت فقیه چیزی جز اندیشه‌ی حضرت امام خمینی (البته با ادبیاتی متفاوت) نیست. لذا اعلام می‌کنم که چنین برداشتی از مقاله‌ی مذکور، دور از واقعیت است. خوانندگان محترم می‌توانند برای قضاوت در این‌باره به متن مقاله‌ی مذکور در روزنامه جمهوری اسلامی مورخ 11 شهریور 1385 رجوع کنند.
خواهشمند است مطابق با ماده 23 از قانون مطبوعات(1) این جوابیه را در همان نیم صفحه‌ی اول هفته نامه منتشر کنید.
رضا صنعتی
1/7/1385
2- نحوه‌ی انعکاس این تکذیبیه در هفته‌نامه «پرتو سخن»
هفته‌نامه «پرتو سخن» به جای انتشار متن کامل تکذیبیهی اینجانب، متن زیر را در شماره 348 خود (مورخ 12 مهر 1385) منتشر کرد.
به دنبال درج مطلبی در هفته نامه «پرتو سخن» به شماره 346 مورخ 29/6/85 تحت عنوان «نقش مردم بسیار مهم است اما مشروعیت از ناحیه شارع مقدس تأمین می‌شود»، آقای رضا صنعتی طی نامه‌ای به این نشریه توضیحاتی را ارائه کرده است. ایشان ضمن اعتراض به چگونگی نقد مطالب طرح شده از سوی یکی از شخصیت‌ها، آورده است: آنچه موجب تعجب مضاعف نویسنده این سطور شد، انتساب نسبی خلاف واقع به اینجانب با استناد به مقاله مندرج در روزنامه جمهوری اسلامی بود که در این باره نوشته‌اید: «اخیراً روزنامه‌ی جمهوری اسلامی در مقاله‌ای طولانی به قلم آقای رضا صنعتی اذعان داشت که حضرت امام(ره)، آیت الله جوادی آملی و آیت الله مصباح یزدی در مورد منشأ مشروعیت نظام اسلامی و ولایت فقیه همراه و هم‌نظرند و آقای منتظری و آقای هاشمی رفسنجانی نیز نگاه خاص خود را دارند.» آقای صنعتی در ادامه می‌نویسد: بنده بر خلاف ادعای نویسنده، در آن مقاله با دلایل متعدد ثابت کرده‌ام که قضاوتهای هفته‌نامه پرتو سخن به دور از انصاف است و اندیشه آقای هاشمی در مسأله ولایت فقیه چیزی جز اندیشه حضرت امام خمینی (البته با ادبیاتی متفاوت) نیست؛ لذا اعلام می‌کنم که چنین برداشتی از مقاله مذکور دور از واقعیت است.
3- توضیحات هفته نامه «پرتو سخن»
هفته‌نامه «پرتو سخن» پس از انتشار متن فوق در شماره 348 مورخ 12 مهر 1385 در دفاع از عملکرد خود چنین نوشت:
در مورد اعتراض فوق‌الذکر به نشریه پرتو نکاتی هرچند به اختصار قابل ذکر است:
1. ادعای آقای صنعتی در نتیجه‌گیری مقاله خود این است که آقای هاشمی رفسنجانی دقیقاً همان نظر حضرت امام (ره)، آیت الله جوادی آملی و آیت الله مصباح یزدی را دارد که معتقدند مشروعیت ولایت فقیه از جانب شارع مقدس است و مقبولیت او که امری لازم است از طرف مردم محقق می‌شود در این رابطه باید بگوییم که اگر واقعاً چنین است نعم الوفاق و نعم المطلوب و ما هم سخنی جز اظهار خرسندی نداریم.
2. اما همین برادر گرامی در موارد متعددی از مقاله خود در روزنامه جمهوری اسلامی، مطالبی را از آقای هاشمی نقل می‌کند که ناخواسته اذعان به چیزی است که با آنچه فوقاً بیان شد منافات دارد. لطفاً به چند نمونه توجه کنید:
الف. ««ما از همان اول به پدیده‌ی قدرت نگاه زمینی و واقع‌بینانه داشتیم. کسانی آمدند و نگاه صرفاً متافیزیکی به قدرت را دامن زدند و آن را مرتب مطرح می‌کنند، قبول نداریم. از همان ابتدا امام خمینی هم همین را می‌گفت. شما حرف‌های ایشان را ببینید که مشروعیت را به مردم می‌دهد.»
ب. «انتخابات حقیقتی است که با عنوان بیعت هم در دین ریشه دارد و هم عامل مقبولیت یک نظام است.»
آقای صنعتی در همین حال و با وجود این جمله روشن (و جمله‌های قبل از آن) می‌نویسد که از نظر آقای هاشمی انتخابات حکم بیعت را داشته و «تنها» به عنوان عامل «مقبولیت» نظام مطرح است؛ غافل از اینکه خود آقای هاشمی در عبارت فوق تصریح می‌کند که : «... و «هم» عامل مقبولیت نظام است» و این معنا، حداقل حاکی از بحث مشروعیت دوگانه است که آقای منتظری به عنوان یک وجه از آن نام می‌برد.
ج. آقای هاشمی در مقام تخطئه افرادی که مشروعیت ولایت را از جانب شارع مقدس می‌دانند، می‌گوید: «این عده معتقدند که مشروعیت ولی‌فقیه به رأی مردم نیست...»
3. توصیه ما به آقای صنعتی این است که دست کم همین مقاله مورد اعتراضشان را با دقت مطالعه کنند. با تشکر از نقد ایشان و عرض معذرت از توضیحاتی که عرض کردیم.
4- درباره‌ی پاسخ هفته نامه «پرتو سخن» و نحو انعکاس تکذیبیهی اینجانب
مدیر مسئول هفته‌نامه «پرتو سخن»
با سلام
خواهشمند است مطابق با تبصره اول از ماده 23 قانون مطبوعات(2) متن زیر را درباره نوع انتشار تکذیبیهی اینجانب و مطالب مطرح در توضیحات آن هفته‌نامه منتشر کنید.
1. از متن تکذیبیه بنده موارد متعددی حذف شده است که از آن جمله می‌توان به حذف نام و آدرس مقاله اینجانب در روزنامه جمهوری اسلامی، حذف اشاره اینجانب به تقطیع و تحریف‌هایی که از جانب آن هفته‌نامه درسخنان آیت الله هاشمی رفسنجانی صورت گرفته، حذف انتقاد بنده نسبت به بی‌توجهی آن هفته‌نامه به سخنان مقام معظم رهبری مبنی بر اسم نیاوردن از اعضای مجلس خبرگان در نقدهایی که صورت می‌گیرد و ... اشاره کرد.
2. در شماره 346 مدعی شده‌اید که اینجانب معتقدم که آیت الله هاشمی رفسنجانی نظریه مشروعیت دوگانه را قبول دارد اما در شماره 348 اعتراف کرده‌اید که در مقاله مندرج در روزنامه جمهوری اسلامی نتیجه‌گیری کرده‌ام که آقای هاشمی نظریه‌ی امام خمینی(ره) را قبول دارند. اما در مجموع هیچ توضیحی درباره‌ی علت انتساب نسبتی خلاف واقع به نویسنده در شماره 346 داده نشده است!
3. نوشته‌اید که اینجانب مطالب متعددی را از قول آقای هاشمی نقل کرده‌ام که ناخواسته اذعان به چیزی خلاف نظریه امام خمینی(ره) در باب مشروعیت حکومت است در حالی که اگر شما مقاله‌ی اینجانب در روزنامه‌ی جمهوری اسلامی را با دقت مطالعه می‌کردید متوجه می‌شدید که در آنجا ضمن نقل متن کامل سخنان ایشان (که شما تنها گوشه‌ای از آن را آورده‌اید)، به توضیح کامل آن سخنان پرداخته و با توجه به سخنان قبل و بعد ایشان و معنایی که کلمه «مشروعیت» در فلسفه سیاست دارد، ثابت کرده‌ام که نظریه‌ی آقای هاشمی رفسنجانی چیزی جز همان اندیشه امام خمینی (البته با ادبیاتی متفاوت) نیست. در آنجا نوشته‌ام که کلمه‌ی «مشروعیت» گاهی به معنای «قانونیت» به کار می‌رود و در سخن آیت الله هاشمی که مورد استناد شما واقع شده نیز مشروعیت به همین معنا استعمال شده است. حضرت آیت الله مصباح درباره‌ی معنای کلمه‌ی مشروعیت می‌گویند:
«مشروعیتى که در فلسفه‌ی سیاست مطرح مىشود مفهومى اصطلاحى دارد که نباید آن را با معناى لغوى این واژه و واژههاى همخانوادهاش اشتباه گرفت؛ به عبارت دیگر نباید «مشروعیّت» را با «مشروع»، «متشرّعه» و «متشرّعین» که از «شرع» به معناى «دین» گرفته شده همسان گرفت. بنابراین، معناى این واژه در مباحث سیاسى معادلlegitimacy در زبان انگلیسى و تقریباً مرادف «قانونى بودن» است.»(3)
4. شما با اشاره به این عبارت تقطیع شده‌ی آقای هاشمی که: «انتخابات حقیقتی است که با عنوان بیعت هم در دین ریشه دارد و هم عامل مقبولیت یک نظام است.» استنباط کرده‌اید که چون ایشان دو بار کلمه‌ی «هم» را بکار برده‌اند پس بیعت را هم عامل «مقبولیت» و هم عامل «مشروعیت» [البته به معنای حقانیت] می‌دانند در حالی که منظور ایشان از اینکه «بیعت در دین ریشه دارد» چیزی جز سابقه و زمینه‌ی این امر در زمان پیامبر مکرم اسلام(ص) نیست. بار دیگر به عبارات ایشان توجه کنید:
«ائمه(علیهم السلام) معصوم و منصوصند و بعد از آنها، نایب آنها شرایطى دارد و شرایط آن هم در قانون اساسى آمد. [شخص] ولىفقیه را خدا تعیین نکرده و ممکن است تعداد زیادى فقیه این شرایط را داشته باشند. بنابراین انتخابات از رهبرى شروع مىشود. در زمان پیغمبر (صلى الله علیه وآله) هم بیعت وجود داشت. در مدینه، احزاب و گروهها با ایشان بیعت مىکردند. آن موقع انتخابات به این شکل نبود و سران گروهها با پیغمبر(صلى الله علیه وآله) قرار مىگذاشتند. در قرآن هم چند آیه در مورد بیعت وجود دارد. پس بیعت یک زمینه‌ی کاملاً دینى دارد... پس انتخابات حقیقتى است که با عنوان بیعت، هم در دین ریشه دارد و هم عامل مقبولیت یک نظام است.»(4)
5. تا چندی پیش آقای هاشمی را به قبول نداشتن حکومت اسلامی متهم می‌کردید اما امروز می‌نویسید که حداقل آن است که ایشان نظریه مشروعیت دوگانه را قبول دارند!
برادران گرامی! اولاً؛ تکلیف نسبت‌های دیروزتان چه می‌شود. ثانیاً؛ اگر مشکل شما با آقای هاشمی این تصور غلط است که ایشان نظریه «مشروعیت دو گانه» را قبول دارند، در آن صورت همانطور که می‌دانید بزرگان و شخصیت‌های موجهی چون آیت الله العظمی مکارم شیرازی(5) و آیت الله مشکینی(6) نیز همین نظریه‌ی «مشروعیت دو گانه» را پذیرفته‌اند، آیا شما حاضرید که همان برخوردی که با آقای هاشمی داشتید را نسبت به این بزرگان انجام دهید؟! از آن گذشته چرا یک نظریه‌ی علمی را منشأ مجادلات سیاسی می‌کنید؟ به هر حال مطابق با نظریه‌ی «مشروعیت دو گانه» نیز این تنها فقها هستند که از حق حکومت برخوردارند.
6. نوشته‌اید که آقای هاشمی در مقام تخطئه افرادی که مشروعیت ولایت را از جانب شارع مقدس می‌دانند، می‌گوید: «این عده معتقدند که مشروعیت ولی‌فقیه به رأی مردم نیست...» در حالی که بر خلاف ادعای شما آقای هاشمی به هیچ وجه در مقام تخطئه‌ی افرادی که مشروعیت ولایت فقیه را از جانب شارع مقدس می‌دانند نیست بلکه در مقام تخطئه‌ی کسانی است که با استناد به این مسأله که مشروعیت ولی‌فقیه به مردم نیست، خواهان دخالت ولی‌فقیه در زندگی خصوصی مردم هستند. بار دیگر به عبارات ایشان توجه کنید:
«بعضى افراد در بحث ولایت مىگفتند که [شخص] ولىفقیه را خداوند تعیین کرده و اکنون هم بعضىها این اعتقاد را دارند. این عده معتقدند که مشروعیت ولىفقیه به رأى مردم نیست و ولىفقیه هر تصمیمى که بخواهد، مىتواند بگیرد. امام (قدس سره) به ولایت فقیه حق بالایى مىدادند... ایشان اختیارات ولىفقیه را محدود نمىدانستند، ولى دخالت ولىفقیه در زندگى مردم را قبول نداشتند.»(7)
7. در پایان شما را به مطالعه‌ی کامل و دقیق مقاله مندرج در روزنامه جمهوری اسلامی با عنوان «هاشمی رفسنجانی و مشروعیت آسمانی فقیه» که در تاریخ 11 شهریور 1385 در صفحات 14 و 15 منتشر شده است، ارجاع می‌دهم.
رضا صنعتی
14/7/1385
متأسفانه هفته نامه پرتوسخن حاضر به انتشار این تکذیبیه نشد!
پی‌نوشت:
1. در ماده 23 قانون مطبوعات چنین آمده است: «هرگاه در مطبوعات مطالبی مشتمل بر توهین یا افترا، یا خلاف واقع و یا انتقاد نسبت به شخص (اعم از حقیقی یا حقوقی) مشاهده شود، ذی‌نفع حق دارد پاسخ آن را ظرف یک‌ماه، کتباً برای همان نشریه بفرستد و نشریه مزبور موظف است اینگونه توضیحات و پاسخه‌ها را در یکی از دو شماره‌ای که پس از وصول پاسخ منتشر می‌شود، در همان صفحه و ستون و با همان حروف که اصل مطلب منتشر شده است، مجانی به چاپ برساند، به شرط آنکه از دو برابر اصل تجاوز نکند و متضمن توهین و افترا به کسی نباشد.»
2. در تبصره اول از ماده 23 قانون مطبوعات چنین آمده است: «اگر نشریه علاوه بر پاسخ مذکور، مطالب یا توضیحات مجددی چاپ کند، حق پاسخ‌گویی مجدد برای معترض باقی است. درج قسمتی از پاسخ به صورتی که آن را ناقص یا نامفهوم سازد و همچنین افزودن مطالبی به آن در حکم عدم درج است و متن پاسخ باید در یک شماره درج شود.»
3. پرسشها و پاسخها: ج 1، ص 10 و نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه: ص 52.
4. خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) : 11 بهمن ماه 1383
5. ر.ک: روزنامه کیهان: 3 بهمن 1384.
6. ر.ک: روزنامه کیهان: 16 شهریور 1384.
7. خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) : 11 بهمن ماه 1383
وبلاگتون خیلی قشنگ تر شده مخصوصا کلمه توحید
پس کی علنی میشه وبلاگتون
موفق باشید التماس دعا
با تشکر