«گفتمانِ مصباح» گزارشی گویا و روشنگر درباره سوابق مبارزاتی و مواضع فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آیت‏اللَّه مصباح یزدی از سال‏های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان نهمین دور از انتخابات ریاست جمهوری در سال 1384 است.
نویسنده تمام بحث‌ها و چالش‌های مربوط به آیت‌الله مصباح یزدی در بازه‌ی زمانی مذکور را به گونه‌ای در این کتاب گزارش کرده است که خواننده به راحتی می‌تواند نسبت به این چالش‌های با اطلاع از مواضع طرفین به قضاوتی آگاهانه بنشیند. فصل اول این کتاب نگاهی گذرا به زندگانی علمی و معنوی آیت‌الله مصباح دارد. در فصل دوم این کتاب به دوران مبارزاتی انقلابی و نقش آیت‌الله مصباح در این مبارزات پرداخته شده است.
برخی از مباحث فصل دوم کتاب عبارتند از: اتهام فرار و سرخوردی از مبارزه، نقد سخنان...

 

«گفتمانِ مصباح» گزارشی گویا و روشنگر درباره سوابق مبارزاتی و مواضع فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آیت‏اللَّه مصباح یزدی از سال‏های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان نهمین دور از انتخابات ریاست جمهوری در سال 1384 است.
نویسنده تمام بحث‌ها و چالش‌های مربوط به آیت‌الله مصباح یزدی در بازه‌ی زمانی مذکور را به گونه‌ای در این کتاب گزارش کرده است که خواننده به راحتی می‌تواند نسبت به این چالش‌های با اطلاع از مواضع طرفین به قضاوتی آگاهانه بنشیند. فصل اول این کتاب نگاهی گذرا به زندگانی علمی و معنوی آیت‌الله مصباح دارد. در فصل دوم این کتاب به دوران مبارزاتی انقلابی و نقش آیت‌الله مصباح در این مبارزات پرداخته شده است.
برخی از مباحث فصل دوم کتاب عبارتند از: اتهام فرار و سرخوردی از مبارزه، نقد سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین محتشمی‌پور، اتهام مخالفت با تحریم جشن نیمه‌ی شعبان، اتهام مخالفت با تشکیل حکومت اسلامی و...
در این فصل همچنین گوشه‌هایی از سوابق مبارزاتی آیت‌الله مصباح از زبان وی یا مرتبطین با ایشان نقل شده است.
فصل سوم این کتاب به گزارش فعالیت‌های آیت‌الله مصباح از پیروزی انقلاب اسلامی تا دوم خرداد 1376 پرداخته شده است. در این فصل نیز پس از نقل مواضع مخالفان آیت‌الله مصباح، به مباحثی همچون آیت‌الله مصباح و دفاع مقدس، حمایت‌های امام خمینی از فعالیت‌های علمی آیت‌الله مصباح، حضور فعال آیت‌الله مصباح در انقلاب فرهنگی و دفاع تئوریک از نظام مقدس جمهوری اسلام، مناظره با جریان‌های منحرف فکری و... پرداخته شده است.
فصل چهارم این کتاب با عنوان «آیت اللَّه مصباح، دکتر شریعتی و شهید بهشتی» به بیان نظرات آیت‌الله مصباح درباره‌ی دکتر شریعتی و روابط آیت‌الله مصباح با شهید بهشتی می‌پردازد. در این فصل انتقادات آیت‌الله مصباح از دکتر شریعتی و دلایل نطری این انتقادات با صراحت کامل بیان شده است. فصل چهارم از جمله فصل‌های خواندنی کتاب است.
فصل پنجم این کتاب اما طولانی‌ترین و چالشی‌ترین فصل کتاب است. این فصل که عنوان مناظره را به خود اختصاص داده است، 18 موضوع را در بر می‌گیرد که در هر یک از این موضوعات به گزارش نزاعی علمی، فرهنگی، سیاسی و یا اقتصادی میان آیت‏اللَّه مصباح و گروه‏ها یا شخصیت‏های دیگر پرداخته شده است.
عناوین این هجده موضوع عبارتند از: آیت‌الله مصباح و مسئله‌ی آزادی، آیت‌الله مصباح و درجه‌بندی شهروندان، آیت‌الله مصباح و اتهام تئوری‌پردازی خشونت، آیت‌الله مصباح و مخالفت با تساهل و تسامح،  وضعیت فرهنگی جامعه از زمان خلقت حضرت آدم(ع) تاکنون، آیت‌الله مصباح و قرائت‌های مختلف از دین، آیت‌الله مصباح و مناظره با دکتر سروش، آیت‌الله مصباح و نظریه‌ی ولایت مطلقه‌ی فقیه، آیت‌الله مصباح، مردم‌سالاری و جمهوری اسلامی، ماجرای چمدان دلار سیا، داستان کاریکاتور روزنامه‌ی آزاد و تحصن حوزه‌ی علمیه‌ی قم، عملکرد فرهنگی دولت خاتمی و مناظره با عطاء‌الله مهاجرانی، آیت‌الله مصباح و مخالفت با شعار ایران برای همه‌ی ایرانیان، ماجرای تحصیل‌کردگان و مخالفت با اجرای حدود اسلامی، آیت‌الله مصباح و لزوم اجرای حکم اعدام آغاجری، ماجرای رشوه‌ی 500 میلیون دلاری برای خرید مسئولان، ماجرای رباخواری نظام جمهوری اسلامی!، آیت‌الله مصباح و نهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری.
نویسنده در تمام این موضوعات ضمن روایت بحث‌ها و چالش‌های پیش‌ آمده میان آیت‌الله مصباح و مخالفان ایشان در هر یک از موضوعات مذکور به نقل و تبیین این مواضع پرداخته است. وی‌ در پیش‌گفتار کتاب می‌نویسد: «تلاش نویسنده بر آن بوده است که به روایت‌گری وقایع اکتفا کند اما گاهی در متن یا پاورقی کتاب به داوری و بیان نظرات خود نیز پرداخته است.»
فصل ششم کتاب به «آیت‌الله مصباح از نگاه مقام معظم رهبری» اختصاص یافته است. در فصل هفتم نیز که به ضمایم کتاب اختصاص یافته است به معرفی آثاری که تاکنون از آیت‌الله مصباح منتشر شده و نیز ارائه‌ی لیستی بلند از مقالاتی که در فاصله‌ی سالهای 1377 تا پایان سال 1384 درباره‌ی آیت‌الله مصباح در مطبوعات منتشر شده است، اختصاص یافته است. در اواخر کتاب نیز نمونه‌هایی از تصاویر اسناد مبارزات انقلابی آیت‌الله مصباح ارائه شده است.
این کتاب به قلم رضا صنعتی نوشته شده و توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی انتشار یافته است.
نویسنده در پیش‌گفتار کتاب می‌نویسد: «پیش از این، کتاب دیگری با عنوان «مصباح دوستان» به قلم اینجانب منتشر شد لکن با توجه به نیازی که در تکمیل مباحث و رفع نواقص آن احساس می‏شد، به تکمیل و بازنویسی کتاب مذکور پرداختم که نتیجه کار، هم از نظر جامعیت، تنوع، حجم و فصل‏بندی مباحث و هم از نظر نوع پردازش مطالب تفاوت‏های بسیاری کرد، اما به دلیل بروز پاره‌ای اختلافات با طرف قرارداد قبلی، بنابر این شد که دیگر کتابی با عنوان مصباح دوستان منتشر نشده و عنوان دیگری بر این مجموعه نهاده شود که در نهایت گفتمان مصباح به عنوان نام جدید کتاب انتخاب شد.» وی همچنین درباره برخی ویژگی‌های این اثر نوشته است: «مراحل مختلف نگارش این مجموعه قریب به چهار سال به طول انجامیده و برای نگارش آن، بیش از 1100 مقاله و خبر در نقد سخنان آیت‏اللَّه مصباح، مورد مطالعه قرار گرفته است که با حذف موارد مشابه به برخی از آنها در متن و یا پاورقی کتاب استناد شده است.» وی درباره‌ی تلاش خود برای مستند بودن این کتاب نیز چنین می‌نویسد: «معتقدم؛ دخل و تصرف در مواضع شخصیت‏ها (به هر انگیزه‏ای) خود مصداقی از تحریف و دست بردن در اسناد تاریخی است لذا تلاش کرده‏ام تا مهم‏ترین مواضع ایشان را در فاصله زمانی مذکور - بدون دخل و تصرف- در این کتاب نقل کنم. در مواردی برای حصول اطمینان از صحت و سقم اخبار نقل شده از سخنرانی‏های آیت‏الله مصباح در نشریات، به نوار سخنرانی ایشان مراجعه شده و عین عبارات وی آورده شده است. این کتاب مشتمل بر 1448 پاورقی به عنوان آدرس و یا توضیح مطالبِ بیان شده است و برای آشنایی بیشتر خوانندگان با فضای سیاسی و مطبوعاتی آن زمان، بیش از 50 صفحه از این کتاب نیز به تصاویری از روزنامه‏ها، متناسب با مطالب کتاب در صفحات داخلی اختصاص یافته است.»
ما نیز مطالعه‌ی این کتاب را به خوانندگان عزیز توصیه می‌کنیم.
«گفتمان مصباح» در قطع وزیری و در 1136 صفحه منتشر شده است.

منبع: سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی