(نقدی بر مقاله‌ی دبیر سیاسی هفته‌نامه پرتو سخن)
هفته‌نامه‌ی پرتوسخن در شماره 327 (مورخ 20 اردیبهشت 85)، مقاله‌ای را به قلم دبیر سیاسی خود با عنوان «چه کسانی در لیست ملت نیستند؟!» منتشر کرده است. در این مقاله پس از بیان مطالبی، از شورای محترم نگهبان- به صورت ضمنی- خواسته شده است تا صلاحیت برخی از شخصیت‌ها از جمله آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را در انتخابات خبرگان رهبری رد کند!(1)
در قسمتی از این مقاله چنین می‌خوانیم:
«افرادی که نامزد مجلس خبرگان می‌شوند باید «اکنون» شرایط مذکور [اشتهار به دیانت، وثوق و شایستگی اخلاقی- اجتهاد- داشتن بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسایل روز- اعتقاد به مبانی نظام جمهوری اسلامی- نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی] را دارا باشند. چنانچه فرد یا افرادی در گذشته شرایط بالا را در حد عالی داشته‌اند و چه بسا تأییداتی نیز از سوی امام(ره) و مقام معظم رهبری داشته باشند ولی در زمان کنونی به هر دلیل فاقد یکی از شرایط تشخیص داده شوند، شایستگی نامزدی خبرگان را ندارند... کسانی که عملکرد آنها در گذشته موجب شکاف بیشتر طبقاتی شده و در سایه‌ی مدیریتشان معدود افرادی به آلاف و الوف دست یازیده و از رانت‌های فامیلی، اطلاعاتی و... بهره‌مند شده‌اند، شأنیت حضور در مجلس خبرگان را ندارند... انتظار این است که شورای نگهبان مصلحت اندیشی را کنار بگذارد و به مُرّ قانون عمل نماید. بدون تردید در این صورت برخی از کسانی که اکنون در مجلس خبرگان از جایگاه ویژه ای نیز برخوردارند بر شرایط فوق انطباقی ندارند زیرا به فرموده امام راحل (ره) ملاک و معیار افراد، وضعیت کنونی آنهاست. مع‌الاسف برخی احزاب و شخصیت‌ها در آستانه انتخابات خبرگان بدون توجه به شرایط مذکور و صرفاً با توجه به یک سری مصلحت اندیشی‌ها نه تنها خود از این گونه افراد دعوت به عمل می آورند بلکه برای قرار دادن آنها در لیست دیگران نیز به رایزنی می‌پردازند!...تجربه گذشته نشان داده است که رأی دهنده‌گان، به احزاب و گروه‌ها چندان اهمیتی نمی‌دهند. این مطلب در انتخابات نهم بیش از گذشته ثابت شد؛ زیرا فردی که همهی احزاب چپ و راست و اکثریت قریب به اتفاق رسانه ها و مطبوعات کشور از او حمایت می‌کردند انتخاب نشد...به راستی اگر احزاب مدعی اصولگرایی اندکی بیاندیشند پی خواهند برد که فرد یا افرادی که مورد تأیید احزاب مشارکت و حتی سازمان نامشروع مجاهدین باشند، صلاحیتشان قابل تأمل است و در جریان ارزشی جایگاهی ندارند... شخصیتی که احزاب باطل نیز او را بپسندند حتماً برای آنها جاذبه‌ای داشته و دارد و چنین فرد یا افرادی نمی‌توانند در مجلس خبرگان رهبری در جهت مصالح اسلام و انقلاب گام بردارند و شاید هم...»(2)
همچنان‌که ملاحظه می‌کنید در این مقاله دو دلیل برای عدم صلاحیت آقای هاشمی رفسنجانی ذکر شده است:
1- آنچه به عنوان عملکرد ایشان در دوران ریاست جمهوری وی ذکر شده است.
2- حمایت برخی از گروه‌های اصلاح‌طلب همچون حزب مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در ایام نهمین انتخابات ریاست جمهوری از ایشان.
درباره‌ی دلیل دوم؛ همه می‌دانند که کاندیدای این دو تشکل در انتخابات ریاست جمهوری 84، «دکتر مصطفی معین» بود و حمایت این دو حزب از آقای هاشمی رفسنجانی- در مرحله‌ی دوم- از سر‌ناچاری و به واسطه‌ی مخالفت با رقیب ایشان بوده است و الا ملت ما نوع رفتار گروه‌های اصلاح طلب با ایشان را در جریان انتخابات مجلس ششم فراموش نکرده‌اند.
اما عجیب آن است که دبیر سیاسی هفته‌نامه پرتو سخن از طرفی مدعی شده است که حمایت‌های حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری از آیت الله هاشمی رفسنجانی مربوط به زمان گذشته است و از طرف دیگر عملکرد ایشان در همان زمان گذشته [دوران ریاست جمهوری] را دلیل بر عدم صلاحیت وی برای انتخابات مجلس خبرگان رهبری در آینده‌ی نزدیک عنوان کرده‌‌است! به راستی این تناقض را چگونه می‌توان حل کرد؟!
آری همچنان که حضرت امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب تا زمان رحلت خود، همواره علاقه و حمایت خود را نسبت به آقای هاشمی رفسنجانی ابراز می‌داشتند، تا جایی که وی را «فرزند برومند اسلام» نامیده و آن جمله‌ی تاریخی را درباره‌ی ایشان بیان کردند که «مردان تاریخ تا آخر زنده هستند. بدخواهان باید بدانند هاشمی زنده است چون نهضت زنده است.»(3) مقام معظم رهبری؛ حضرت آیت الله خامنه‌ای نیز از آغاز دوران رهبری تاکنون همواره تأییدات و حمایت‌های بی‌بدیل خویش را از ایشان دریغ نکرده‌اند که البته این حمایت‌ها هرگز به معنای مطلق و بی‌عیب دانستن ایشان نبوده و نیست. اما به راستی مگر چه کسی مطلق و بی‌عیب است؟ و مگر اسلام عزیز ما را به رعایت انصاف در بررسی شخصیت افراد سفارش نکرده است؟
ما در ادامه به نمونه‌هایی از حمایت‌های حضرت آیت الله خامنه‌ای از آقای هاشمی رفسنجانی از سال 1368 تاکنون اشاره می‌کنیم.
1. رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنانى در مراسم بیعت رییس و نمایندگان مجلس شوراى اسلامى با رهبر جدید جمهورى اسلامى ایران، در تمجید از شخصیت آقای هاشمى رفسنجانى فرمودند:
«ما منوّرتر و روشنتر و سابقهدارتر و شناخته شدهتر و درد آشناتر و رمز آشناتر از ایشان با مسایل انقلاب، کس دیگرى را سراغ نداشتیم. نمىشود گفت شما بهتر از من ایشان را مىشناسید، چون سوابق انس و ارادت و آشنایى من با آقاى هاشمى، خیلى طولانى است، اما شما درمدت کارتان با ایشان در مجلس شوراى اسلامى، ازنزدیک همه این موارد را خوب احساس کردهاید. ملت ما بحمداللَّه ایشان را مىشناسند و این، آینده خوبى را نوید مىدهد.»(4)
2. مقام معظم رهبرى پس از انتخاب آیت‌الله هاشمى رفسنجانى از سوى مردم به ریاست جمهورى اسلامى ایران در سخنانى در مراسم تنفیذ حکم ایشان فرمودند:
«خدا را شکر که اراده و رأى ملت عزیز، بار سنگین امانت و مسئولیت الهى را بر دوش تواناى مردى بزرگ از فرزندان اسلام و حوارییّن امام عظیمالشان(قدس سره)، عالمى مجاهد و فقیهى اسلامشناس و سیاستمدارى هوشمند و مدیرى دردآشنا و دلسوز قرار داد. شخصیتى که پرونده‌ی تلاشش در راه خدا و مجاهدتش براى حاکمیت دین و اعلاى کلمه اسلام، حتى پیش از نخستین روزهاى شروع نهضت آغاز شده و سرگذشت رنجها و سختىها و فعالیتهاى کمنظیر را در خود گنجانیده است. چهره‌ی موجهى که به برکت حرکت در صراط مستقیم انقلاب، همواره امین امام(قدس سره) و محبوب امت بوده و انشاءاللَّه از این پس نیز خواهد بود.»(5)
3. ایشان همچنین پس از مدتی با اشاره به تبلیغات سوء علیه دولت، خطاب به ائمه جمعه سراسر کشور فرمودند:
«به مسأله‌‌ی حمایت و پشتیبانى از دولت اشاره کردم، اصلاً به سرانجام رسیدن انقلاب، به این متوقف است. در مورد همهی دولتها، این نکته صادق است و در مورد این دولت که در رأسش، شخصیتى مثل آقاى هاشمى رفسنجانى قرار گرفته است نیز صادق است. انصافاً وضع ایشان، اظهر من الشّمس است و فایده‌ی ایشان براى انقلاب و اسلام، براى همه واضح و روشن مىباشد. حمایت از این دولت، مضاعفاً واجب و لازم است. مبادا خداى نکرده ائمه‌ی جمعه تحت تأثیر حرف این و آنى قرار بگیرند که گاهى چرندى، اتهام بىربطى و یا مطلب واهى و بىاساسى را مطرح مى‌کنند. حالا اگر یک نفر در یک جلسه‌ی خصوصى حرفى را مىزند، بحث دیگرى است، اما امامجمعه نباید این حرفها را قبول بکند، تا در حرفها و اعمال و منش او واضح بشود. اینطور چیزها را رعایت بکنید.»(6)
4. حضرت آیتاللَّه خامنهاى در جمع کثیرى از علما، روحانیون، مسئولان و اقشار مختلف مردم استان خراسان نیز مىگویند:
«دشمن تبلیغ مىکند که با رفتن امام (قدس سره)، دوران امام (قدس سره) تمام شد! دشمن غلط مىکند. ما هم گفتیم، اعلامیه دادیم، حرف زدیم، همهی مردم هم اثبات کردند که نخیر، دوران امام (قدس سره)، با رفتن جسمانى و ظاهرى ایشان تمام نشد و نخواهد شد. این ثابت شد، اما این دشمن است که مىگوید. مبادا یک عده دوست نادان در داخل کشور، به عنوان دلسوزى، به عقل ناقص خودشان چیزى را در گوشهاى نشان کنند که خیال نمایند این با خط امام و انقلاب نمىسازد و شیون سر بدهند که دوران امام تمام شد. اگر چنین سخنى ولو با اشاره از زبان کسى صادر بشود، دشمن شاد خواهد شد، مواظب باشید. امام(قدس سره) نهایت اعتماد و اطمینان را به رییس جمهور ما داشتند. امروز بحمدالله در رأس دستگاههاى اجرایى کشور، کسى است که امام در تمام طول دوران انقلاب و قبل از آن و بیشتر از همه بعد از انقلاب تا لحظه‌ی وفاتشان، نهایت اعتماد و اطمینان را به او داشتند، رییس جمهور ما. ایشان کسى است که این قدر مورد اعتماد امام بود، این قدر به امام (قدس سره) نزدیک بود، حرفهاى امام را بیشتر از آنها شنیده، درد دلهاى امام را بیشتر از دیگران شنیده و خبر دارد. حالا عدهاى همین طور حرف مىزنند و اصلاً نمىدانند که حرف دل امام (قدس سره) چه بود.
مؤذّن بانگ بىهنگام برداشت نمىداند که چند از شب گذشته است.
چنین آدمى حالا در رأس امور ماست. من هم به امور واقفم و مىبینم که در مملکت چه کار مىشود. من آدم بىخبرى نیستم. همهی این اوضاع اجرایى کشور را از نزدیک، هشت سال تجربه و لمس کردهام. قبل از آن هم، از اول انقلاب در شوراى انقلاب و دیگر جاها بودهام. مگر ممکن است امروز کسى حتى به خاطرش بگذرد، چه برسد به عمل، که از آن جهتگیرى و چارچوب ترسیم شده انقلاب تخطى کند، که حالا یک عده دایههاى مهربانتر از مادر، مرتب در اینجا و آنجا مىنشینند و ذهن مردم را خراب مى‌کنند.»(7)
5. مقام معظم رهبرى همچنین در دیدار با جمع کثیری از آزادگان درباره‌ی مقام علمی آیت الله هاشمی رفسنجانی فرمودند:
«امروز رییس جمهور ما، از نظر من که سالیان متمادی است ایشان را می‌شناسم، یک مجتهد قطعی است. این هم از برکات خدا بر ماست . ما رییس جمهوری داریم که از لحاظ درس‌های حوزه‌یی، یک مجتهد و از لحاظ تفکرات اسلامی، یک متفکر سطح بالا با سوابق فراوان است.»(8)
6. حضرت آیت الله خامنه‌ای همچنین در دیدار با آقای هاشمى رفسنجانى و اعضاى دولت ایشان فرمودند:
«در تاریخ گذشته‌ی ما، کمتر مىشود مجموعه‌ی مسئولانى را پیدا کرد که مثل مجموع مسئولان امروز باشند. کمتر که مىگوییم، مىخواهیم احتیاط کنیم، والا واقعاً من سراغ ندارم. رئیس جمهورى با این خصوصیات، با این فضایل و با این سوابق، و همکاران و وزرایى با این منش دینى و ایمانى و انقلابى، حقیقتاً درگذشته‌ی تاریخ ما سابقه ندارد، و در جاهاى دیگر هم تا آنجایى که من شناختهام - البته ادعاى شناخت کامل نمىکنم، چون ما از اوضاع همهی دولتها اطلاع نداریم - چنین چیزى را نیافتهام شاید مردم ما هم هنوز به بطن کارهاى برادران مسئول در دولت، درست واقف نیستند. البته یک چیزى شنیدهاند و یک چیزى مىدانند، ولى خصوصیاتى را که افراد آشناى با اعضاى دولت مىتوانند بدانند و بفهمند، یقیناً مردم بعضى از آنها را نمىدانند، بعضى را هم باور نمىکنند. مثلاً اگر به مردم گفته شود که در بین وزراى جناب آقاى هاشمى- بنابر آنچه که مسموع بنده است وزیرى هست که اگر از حقوق ماهیانهاش، اقساطى را که باید بدهد، کم کنند، برایش 2400 تومان مىماند، آیا واقعاً این را تصور مى‌کنند که در کارگزاران یک دولت - کسانى که بیتالمال و امکانات دراختیار اینهاست - کسانى پیدا مىشوند که اینطور زندگى و اینگونه صرف و خرج مىکند؟ اینها چیزهاى باارزشى است، و ما خدا را بر داشتن شماها شکر مىگزاریم و از خدا مىخواهیم که شما را در راه خیر و صلاح و سداد، همواره موفق بدارد.»(9)
7. رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار با نمایندگان پنجمین دوره مجلس شوراى اسلامى نیز فرمودند:
«امروز بحمدالله دولت، دولت کارآمدى است و مسئولان دولتى، مسئولان دلسوزى هستند. باز هم مىتوانم عرض بکنم که در طول تاریخ ایران، ما مجموعه‌ی وزرایى مثل وزرایى که امروز داریم، هیچ وقت نداشتهایم. مجموعه‌ی ادارهکنندگان اجرایى کشور، هیچ وقت در هیچ دورهاى از ادوار، مثل آنچه که امروز در اختیار این ملت است، وجود نداشته است. در مجموع ادوار کشور، در رأس قوه مجریه، انسانى که از همه جهت مورد تأیید و ستایش باشد - مثل رییس جمهور امروزمان- هرگز نداشتهایم. اینها حقایقى در جامعه‌ی ماست و واقعیاتى است که وجود دارد و تکلیف همه را روشن مىکند. این چیزها بارها را سنگین مىکند. اگر رییس جمهورمان آدم کارآمد و پرکارى نبود، انسان داراى احساس مسئولیتى نبود، اگر بینش دینى نداشت، اگر در راه خدا مجاهدت نکرده بود، حالا مجلس هر چه هم قانون خوب تصویب مىکرد، چه فایده داشت؟ ... شخص رییس جمهور و خصوصیات ایشان که مردى مؤمن، عالم، مجاهد فى سبیلالله، مسلط بر امور کشور، مجرب و کارآزموده است، به جاى خود محفوظ مىباشد. بحمدالله شخص رییس دولت و آحاد وزراى ما هم از این امتیازات بزرگ برخوردار هستند.»(10)
8. مقام معظم رهبرى همچنین‌در پایان دورهی 8 ساله‌ی ریاست جمهورى ایشان در دیدار با هیأت دولت، فرمودند:
«بنده وظیفه‌ی اخلاقى مىدانم که احساس خودم را نسبت به جنابعالى- جناب آقاى هاشمى- و همکارانتان عرض بکنم. این دورهی هشت ساله براى کشور، یک دورهی بسیار پرکار و پر تلاش و پر عاید، و حقیقتاً دورهی بازسازى بود. بازسازى براى ما یک آرزو بود. من فراموش نمىکنم، روزهاى بعد از جنگ در آن جلسهاى که به دستور امام(قدس سره) تشکیل شد، چند نفرى براى طرح خطوط اصلى بازسازى کشور نشستیم، به نظر خودمان آرزوهاى بزرگى را در آن نوشتهها آوردیم، بحث کردیم و تصور کردیم، که انشاءالله در طول چندین سال انجام بگیرد. آنچه در این هشت سال ریاست جمهورى شما اتفاق افتاده، از آنچه که آن روز ما آرزو داشتیم، بیشتر است، و حقیقتاً کشور بازسازى شد کشورى که قبل از ویرانىهاى جنگ هم، حقیقتاً هیچ میراث زیربنایى قابل توجه و قابل قبولى از رژیم گذشته - که استقلال این ملت را نشان بدهد- نداشت، بسیارى از آن چه را هم که بود، و در طول سالهاى متمادى به دست آمده بود، جنگ از دست ما گرفت. بعد از جنگ، ساختن و راه انداختن کشور، راه انداختن مردم و مشتعل کردن این احساس کار و تلاش و ابتکار و نوسازى و بازسازى، همت بلند و کار پرمرارتى را مىطلبید، که این دولت، این وظیفه را بر عهده گرفت و با موفقیت انجام داد ... در همهی زمینهها خیلى زحمت کشیدید، خیلى کار کردید، و حقیقتاً کشور را پیش آوردید. من نمىخواهم بگویم که همهی آرزوهاى ما برآورده شده - از قبیل مسایل مربوط به عدالت اجتماعى و مسایل مربوط به قشرهاى گوناگون - کارهاى زیادى وجود دارد که بایستى به مرور انجام بگیرد، و انشاءالله دولتهاى بعدى آنها را انجام خواهند داد، ولى آنچه که بر عهده‌ی این دولت بود، و در طول هشت سال در زمینه‌ی بازسازى مىتوانست انجام بگیرد، بحمدالله به بهترین وجهى انجام گرفته است. لازم مىدانم- بخصوص- نظر خودم را درباره‌ی بخشى از علل موفقیت این دولت ذکر بکنم، هم اینها براى مردم نافع است، هم براى مسئولینى که در طول زمان- در آینده - حضور خواهند داشت، بلاشک نافع است. بخش قابل توجهى از این، به خصوصیات شخص آقاى هاشمى برمىگردد، یعنى واقعاً برخى از خصوصیات در ایشان هست، که تأثیر تام و تمامى در این موفقیتها داشته، از قبیل برخوردارى ایشان از روحیه‌ی کار - پرکارى- روحیه‌ی ابتکار و نوآورى و ورود در میدانهاى جدید و ناپیموده، همت بلند در امر سازندگى و نترسیدن از طرحهاى بزرگ و اقدام کردن شجاعانه در مورد کارهاى بزرگ، شیوه‌ی مدیریت باز که در ایشان وجود داشت، و این به همکارهاى ایشان، امکان مىداد که ابتکار و تلاش خودشان را به کار بیندازند و از آنها استفاده بکنند. ایمان عمیق به توانایى خود نیز نقش زیادى داشت. همچنین هوشمندى در شناخت مسایل و مضایق و پیدا کردن راهحلها، بخشى از خصوصیاتى است که بلاشک مؤثر بود. یک مقدار هم به کابینه برمىگردد، که آن هم کاملاً قابل توجه است. بخشى از آن، مربوط به لیاقتهاى آقایانى است که در مجموعه‌ی دولت حضور داشتند- اعم از وزرا، معاونین و مسئولان سازمانهاى مختلف و وابسته به ریاست جمهورى- که آنها در حدود متفاوتى است. در ضمن یک نکته مهم در راز موفقیتها این بود که این کابینه، یک کابینه‌ی کارى بود - نه یک کابینه‌ی سیاسى- معناى کابینه‌ی کارى این نیست که اشخاصى که در این کابینه هستند، اهل سیاست نیستند، یا در سیاست دخالت نمىکنند، بلکه معنایش این است که نقطه‌ی مشترک و کارى و التقا آنها- دور آن میزى که اسمش هیأت دولت است- اهتمام به انجام کار کشور است. این، نقش زیادى داشت، و خیلى خوب بود. خدا را شکر مىکنیم. جناب آقاى هاشمى، به عنوان یک روحانى انقلابى، کارآمد، متدیّن و متعبّد، براى مردم ما مطرح هستند، و این خصوصیاتى است که در ایشان هست.»(11)
ایشان با اشاره به نظارت و همفکرى خود در طول 8 سال ریاست جمهورى آیتاللَّه هاشمى رفسنجانى عملکرد مجموعه دولت ایشان را مثبت ارزیابى نموده و فرمودند:
«من در تمام طول مدت هشت سال، در جریان کارهاى شماها قرار داشتم، هم به وسیله‌ی گزارشهاى مستقیم، هم از طرقى که براى اطلاعگیرى، در دسترس من بوده است. علاوه بر اینکه به طور مستمر- اقلاً هفتهاى یک بار- جناب آقاى هاشمى با من ملاقات مىکردند. در این ملاقاتها و جلسات، گزارش کارها، طرح مسایل، طرح مشکلات، نظرخواهى و مشاوره در امور گوناگون نیز بوده است. این جلسات، جلسات پربرکتى بود.(12) من هم چه در آن مواردى که کارى را که دولت انجام مىداده است، به تمام معنا قبول داشتم و به آن معتقد بودم، چه در مواردى که بخشى از مجموعه‌ی برنامهی دولت را قبول هم نداشتم - اتفاق هم افتاده است که در مجموع برنامهی دولت، من به گوشهاى از کار اعتقادى نداشتم. این جاهایى هم که اعتقاد نداشتم، گاهى به این صورت بوده است که لازم مىدانستم اظهارنظر قطعى بکنم و تغییر آنرا بخواهم، گاهى هم نه، در این حد لازم نمىدانستم، بلکه نظر پیشنهادى داشتم، مطرح مىکردم و مورد توجه قرار مىگرفته، اقدام مىشده یا نمىشده- در همهی این احوال خودم را موظف مىدانستم که از این دولت - که یک دولت حقیقتاً خدمتگزار و با ایمان و داراى حس خدمتگزارى و دلسوزى نسبت به مردم بوده است- حمایت بکنم. این، وظیفه‌ی ماست ... بنده دایماً شماها را در طول این سالهاى متمادى دعا مىکردم، شخص آقاى هاشمى را به نام و حداقل در هر شبانه روزى یک مرتبه - و بیش از این- و شماها را هم همین طور، معمولاً دعا مىکردم. باز هم دعا خواهم کرد. امیدوارم انشاءاللَّه خداوند به شماها توفیق بدهد، بتوانید کارهایى را که در آینده بر عهده‌ی شماست، به بهترین وجهى انجام بدهید. و کسانى هم که خواهند آمد، بتوانند دنباله‌ی این کارها را بگیرند ... ارزیابى من از این دوره خدمتى و کارى شما مثبت است و امیدوارم انشاءالله رضایت مردم از شماها، موجب رضایت پروردگار باشد، و اگر کمبودى هم در کارها بوده است، خداى متعال به لطف و رحمت و فضل خودش آن را مورد گذشت و مرحمت قرار بدهد. چنانچه ملاحظه شده است، بعضى اوقات افرادى، از بعضى از مسئولین انتقاد مى‌کنند - نسبت به بعضى از چیزها - انتقادها نباید به معناى نفى خدمتها و کارهاى انجام شده، باشد. انتقاد به جاى خود محفوظ است، باید خدمات اشخاصى که خدمت و تلاش خالصانه کرده‌اند، مورد نظر باشد. هیچگاه انتقاد، به معناى نادیده گرفتن خدمات و کارهاى بزرگ نیست.»(13)
10. مقام معظم رهبرى حتى در پایان دوران ریاست جمهوری آیت‌الله هاشمى رفسنجانى، در روز دوم خرداد 1376 در پاى صندوق رأى براى انتخاب پنجمین رییس جمهور ایران اسلامى باز هم از یار همیشگی خود یاد کرده و فرمودند:
«من قبلاً هم گفتهام؛ هرکس که امروز، انشاءالله رأى بیاورد و نامش از این صندوقها بیرون بیاید، من با او همانطور رفتار خواهم کرد که در هشت سال گذشته با آقاى رئیس جمهور، جناب آقاى هاشمى رفسنجانى رفتار کردهام. البته خوب؛ براى شخص من، هیچکس آقاى هاشمى رفسنجانى نخواهد شد؛ اما امیدواریم براى ملت بشود و بتواند براى کشور همانطور شخصیتى باشد و همانطور تلاشى بکند و بلکه بیشتر و بهتر؛ چون باب رحمت الهى واسع است.»(14)
11. مقام معظم رهبرى حتی پس از پایان نهمین دوره از انتخابات ریاست جمهورى در سال 1384 نیز در اولین پیامى که صادر نمودند ضمن تبریک به دکتر احمدىنژاد، از آقای هاشمى رفسنجانى تقدیر نمودند. ایشان در این باره فرمودند:
«نقش مؤثر و تعیین کننده‌‌ی نامزدهاى ریاست جمهورى در خلق این حماسه‌ی بزرگ ملى، انکار ناپذیر و سپاس از آنان بر همگان لازم است. اینجانب تشکر وافر خود را به همهی آقایان به‌ویژه جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقاى هاشمى رفسنجانى که خود از ذخایر انقلاب و از چهرههاى برجسته‌ی نظام جمهورى اسلامى ایرانند، تقدیم مىدارم و امیدوارم این برادر عزیزم و همسنگر دیرین مانند همیشه در عرصههاى مهم نظام اسلامى نقشآفرین باشند.»(15)
12. مقام معظم رهبرى در دیدار با رییس و کارکنان قوه‌‌ی قضاییه نیز ضمن اشاره به نادیده گرفتن کارهاى بزرگ نظام و سیاهنمایىهاى صورت گرفته توسط بعضى از نامزدها یا طرفداران آنها در جریان انتخابات اخیر ریاست جمهوری به تخریب شخصیت تعدادى از نامزدهاى انتخابات ریاست جمهورى به ویژه آقای هاشمى رفسنجانى در جریان انتخابات اشاره نموده و فرمودند:
«در خلال این انتخابات، برخى کارهایى انجام گرفت که بنده به عواملى که این کارها را انجام دادند، بدبینم؛ این تخریبهایى که صورت گرفت، بعضى از تخریب‌ها البته از روى بىتوجهى بود؛ بعضى از آقایان و نامزدها یا طرفداران آنها با محاسباتى، حرفهایى نسبت به نظام زدند که واقع بینانه نبود؛ خیلى از مثبتات نظام، از کارهاى بزرگ نظام نادیده گرفته شد و سیاهنمایى شد و پیشرفتهاى عظیمى که به وسیله دولتها در این سالها به وجود آمده، ندیده گرفته شد؛ اینها از روى غفلت بود، لکن بعضى از این تخریب‌ها از روى غفلت نبود، تعدادى از نامزدهاى انتخابات ریاست جمهورى مورد تخریب قرار گرفتند، تخریبهاى غیرمنصفانه و ناجوانمردانه؛ حتى شخصیت موجهى مثل آقاى هاشمى رفسنجانى که شخصیت محترم و باسابقهاى است، از دم این تخریب‌ها در امان نماند، این حادثه‌ی بدى بود. رحمت الهى را نباید با اینگونه کارها آلوده کرد؛ با اینکه ما تأکید کرده بودیم، امروز چون گذشته است، من نصیحت مىکنم؛ اما مسئولان قضایی و غیر قضایی، غیر از نصیحت، وظایف دیگر هم دارند؛ آنها عوامل این تخریب‌ها را تعقیب کنند و آنها را پیدا کنند. یک عده به طور مسلّم از روى جهالت و غفلت این کار را کردند، که البته فعل حرامى انجام گرفت...»(16)
امید آنکه از این پس شاهد تکرار این فعل حرام نباشیم.
آری مسیری که هفته نامه‌ی پرتو سخن در جهت تخریب آیت الله هاشمی رفسنجانی دنبال می‌کند نه تنها با مواضع رهبر معظم انقلاب همخوانی ندارد بلکه حتی با برخی از مواضع حضرت آیت الله مصباح یزدی نیز ناسازگار است. چراکه حتی ایشان نیز علی‌رغم بیان برخی از انتقادات نسبت به پاره‌ای از روش‌ها و گفته‌های آقای هاشمی رفسنجانی، شخصیت ایشان و یا کلیت عملکرد دولت سازندگی را نفی نکرده‌اند. به عنوان نمونه آیت الله مصباح یزدی در اوایل تشکیل دولت آقای خاتمی در پاسخ به سؤال خبرنگاری که محبوبیت آقای خاتمی را نشانه‌ی علاقه‌ی مردم به تغییرات می‌دانست، می‌گویند:
«اولاً؛ محبوبیت ایشان به معناى نفى محبوبیت دیگران نیست. شاید قضاوت بیشتر مردم ما و حتى خارجیان هم این بود که اگر منع قانونى وجود نداشت و آقاى هاشمى نامزد ریاست جمهورى مىشد باز هم مردم با طیب خاطر به ایشان رأى مىدادند. بنابراین اکنون هم دیگر شخصیتهاى انقلابى در سطوح گوناگون، در بین مردم محبوبیت دارند.
ثانیاً؛ کشور ما - به خصوص با توجه به اینکه کشورى انقلابى است - دورانهاى گوناگون مختلفى را با سرعت طى مىکند که هر کدام اقتضاى خاصى دارد در زمان جنگ کسى محبوبیت پیدا مىکند که جنگ را بهتر به پیش ببرد، در دوران پس از جنگ کسى بیشتر محبوبیت پیدا مىکند که ویرانىهاى جنگ را بهتر بتواند جبران کند. پس از انجام کارهاى اساسى براى جبران ویرانىها، نوبت مىرسد به مسائل خاصتر مثل مسائل جوانان، زنان و مسائل دیگرى که در دوران جدید مطرح مىشود. در این دوران نیز کسى بیشتر مىتواند محبوبیت پیدا کند که به این مسائل بهتر توجه داشته باشد. اما معنایش این نیست که مسئولان قبلى محبوبیت نداشتهاند یا کارشان صحیح نبوده است.»(17)
با این اوصاف به اعتقاد نگارنده روش‌هایی که اخیراً از جانب هفته نامه‌ی پرتو سخن دنبال می‌‌شود، بیشترین ضربه را به شخصیت حضرت آیت الله مصباح یزدی و حتی وحدت نیروهای اصول‌گرا زده است. به راستی مگر در اختلافات سیاسی معیاری بهتر از مواضع رهبر معظم انقلاب وجود دارد؟ شاید بگویید که مقام معظم رهبری بر اساس مصالحی این سخنان را بیان کرده‌اند که در آن صورت باید گفت که اگر بنای توجیه و تفسیر سخنان رهبری در کار باشد اولاً؛ دیگر به هیچ کلامی از ایشان- به واسطه‌ی احتمال مصلحت اندیشی در آن- نمی‌توان استناد کرد و ثانیاً؛ این چه مصلحتی است که رهبری نظام خود را ملزم به رعایت آن می‌دانند اما هفته نامه‌ای که در دفاع از ولایت مطلقه‌ی فقیه مطالب بسیاری را منتشر کرده است خود را ملزم به رعایت آن نمی‌داند؟! به هر حال پرسش مهمی که هفته نامه‌ی پرتو باید به آن پاسخ دهد آن است که آیا این پیشنهاد که شورای محترم نگهبان صلاحیت ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را رد کند، می‌تواند تأیید مقام معظم رهبری را به دنبال داشته باشد؟! و اگر پاسخ منفی است- که مسلماً چنین است- چرا با طرح چنین حرف سخیفی، فضای سیاسی جامعه را آلوده می‌کنید؟!
رضا صنعتی
(این مقاله در تاریخ 1 خرداد 1385 در سایت فردا نیوز منتشر شد.)
http://www.fardanews.com/show/?id=20143
...................( پی‌نوشت ).................
1) از دیگر شخصیت‌هایی که در این مقاله تقاضای رد صلاحیت آنها شده است، حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی (دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی) است لکن از آنجا که قصد ما در این مقاله پرداختن به شخصیت آیت الله هاشمی رفسنجانی است، تنها به نقل و نقد بخش‌هایی که مربوط به ایشان است می‌پردازیم.
2) هفته نامه پرتو سخن: 20 اردیبهشت 85 ، «چه کسانی در لیست ملت نیستند؟!»، قاسم روانبخش.
3) صحیفه نور: ج 6 ، ص 284 - 5 خرداد 58
4) 24 خرداد 1368- WWW.Khamenei.ir
5) همان: 21 مرداد 1368.
6) همان: 7 خرداد 1369.
7) همان: 15 خرداد 69.
8) همان: 11 مهر 1369.
9) همان: 3 شهریور 1370.
10) همان: 29 خرداد 1375.
11) همان: 9 مرداد 1376.
12) آیتاللَّه هاشمى رفسنجانى در مصاحبه با روزنامه کیهان به نکاته‌ی جالبی اشاره کرد. وى در این مصاحبه گفت:
«شما قاعدتاً باید بدانید کسى نزدیکتر از من به رهبرى از لحاظ فکرى، سلیقه و غیره نبوده است و اگر بنا بود کسى از افکار رهبرى مطلع باشد، من بیشتر از همه مطلع بودم. ما از دوره جوانى تا الآن با هم بودیم. ثانیاً؛ در همین مسایل ما هفتگى با ایشان جلسات طولانى داشتیم که هنوز ادامه دارد. آن موقعها هفتگى بود و الآن دو هفته یک بار، جلسه مىگذاریم. چون کار ایشان بیشتر از من است. معمولاً شبها مىنشستیم و حرف مىزدیم و خیلى هم صمیمى مسایل را مطرح مىکریم. بحث تعارف و رودربایستى هم نبود. چون نمىخواستیم پخش کنیم و ناظرى هم نبود. مسایل را صریح بیان مىکردیم و مىکنیم. مثل دوران طلبگى است. ایشان هم مىدانستند که من چکار مىکنم. من هم مىدانستم که ایشان چه مىگویند. کاملاً هماهنگ عمل مىکردیم ... من سندى دارم و اگر خواستید در کیهان پخش کنید، به شما مىدهم؛ وقتى مىخواستیم کابینه اول را تنظیم کنیم؛ ما دو نفرى نشستیم و تنظیم کردیم. ایشان یادداشت مىکرد. در آخر که همه وزراء تکمیل شدند، به خط ایشان نوشته شده و الآن نزد من است. یعنى در انتخاب اعضاى کابینه نظر ما یکى بود. در هر مورد بحث مىکردیم. در دوره دوم هم همین طور بود. فقط ایشان گفته بودند: «به دو نفر رأى موافق نمىدهم و مخالفت هم نمىکنم. خودتان مىدانید. اگر بهتر پیدا کردى، بیاور و من مخالف نیستم.» به هر حال کابینه را انتخاب کردیم.» (بىپرده با هاشمى رفسنجانى: ص 205 و 206.)
13) 9 مرداد 1376- WWW.Khamenei.ir
14) همان: 2 خرداد 1376.
15) روزنامه جامجم: 5 تیر 84، ص 2.
16) 7 تیر 84- WWW.Khamenei.ir
17) فصلنامه معرفت: زمستان 1376، شماره 23، ص 96.
