صبح روز چهارشنبه، 3 مرداد 1403 توفیق شد تا همراه با جمعی از اساتید و پژوهشگران حوزۀ علمیه با دکتر مسعود پزشکیان به عنوان رییس جمهور منتخب مردم دیدار داشته باشیم. افراد حاضر در جلسه غالباً به دعوت حجت‌الاسلام والمسلمین سیدصادق قادری با سلایق متنوع گرد هم آمده بودند. البته برخی افراد حاضر در جلسه نیز به دعوت ستاد مرکزی روحانیت دکتر پزشکیان در جلسه حضور یافته بودند و این مساله به سلایق حاضران در جلسه تنوع بیشتری داده بود.
بیشتر وقت جلسه به سخنان میهمانان گذشت؛ دکتر پزشکیان در طول جلسه نکات متعددی از سخنان حاضران را یادداشت می‌کرد و در پایان سخنان کوتاهی ایراد کرد. نکات متعددی از طرف برخی حاضرین در جلسه مطرح شد که در ادامه به اهم این مطالب اشاره می‌کنم.
البته لازم به ذکر است که جمعی از افراد حاضر در جلسه از جمله (به ترتیب حروف الفبا) حجج اسلام مهدی پورحسین، ابوالفضل حافظیان، رشید داوودی، بهرام دلیر نقده، غلامرضا سلطانی، دکتر شفیعی، رضا صنعتی (اینجانب)، سیدهادی طباطبایی، مجتبی لطفی و... نیز آمادۀ طرح نظرات خود بودند که به علت کمبود وقت امکان آن فراهم نشد. بنده مهم‌ترین نکاتی که به ذهنم می‌رسید را به صورت مکتوب در اختیار دکتر پزشکیان گذاشتم.
آنچه در ادامه می‌خوانید گزارش کوتاهی از سخنان افرادی است که به ترتیب فرصت بیان نظرات خود را یافتند.
🔹حجت‌الاسلام والمسلمین سیدصادق قادری (از اساتید سطوح عالی حوزه و از مشاوران آیت‌الله هاشمی رفسنجانی(ره)):
1. لزوم شکر نعمت الهی بخاطر نتیجۀ انتخابات
2. لزوم توجه به نَهِ درشت و آریِ درست مردم
3. تشکر عملی از مردم به‌خاطر خلق زیبایی در انتخابات گذشته
4. اظهار حمایت افراد حاضر در جلسه به نمایندگی از شماری از فضلای حوزه‌های علمیه که معتقد به ضرورت اجتناب از هرگونه افراط و تفریط و بدبین کردن مردم به دین و آیین هستند.
5. قدردانی از زنده کردن شعار قرآن و نهج البلاغه توسط دکتر پزشکیان و اعلام آمادگی برای همکاری با وی در ترویج معارف قرآن و نهج البلاغه در سطح جامعه
🔹آیت الله کاظم قاضی زاده (استادخارج فقه واصول حوزه علمیه قم)
1. لزوم به‌کارگیری ادبیات مناسب و تبیین درست و بی‌حاشیه در بیان تصمیمات دولت خصوصا در اموری که به مباحث دینی و مذهبی مربوط می‌شود، به‌گونه‌ای که برای عموم مردم حساسیت‌زا نباشد و بهانه به دست تخریب‌گران ندهد.
2. لزوم انتخاب شخصیتی قوی و پرتوان به عنوان نمایندۀ رییس جمهور در امور حوزه و روحانیت با حکم مستقیم رییس‌جمهور که توانایی برقراری ارتباط قوی با سطوح مختلف حوزه‌های علمیه (اعم از مراجع معظم تقلید، علما، اساتید، فضلا و طلاب) را دارا باشد.
3. لزوم حذف یا توزیع عادلانۀ بودجه‌های دولتی که در گذشته به برخی مراکز حوزوی اختصاص می‌یافته است.
🔹آیت الله سید محمد علی ایازی (استاد حوزه ودانشگاه):
1. لزوم ارتباط دکتر پزشکیان با حوزه‌های علمیه و بهره‌مندی از این ظرفیت در جهت تبیین اندیشه‌های صحیح دولت و خنثی کردن تبلیغات منفی بدخواهان
🔹حجه الاسلام والمسلمین سیدعلی طباطبایی (استاد فلسفه وعرفان حوزه ودانشگاه):
1. توجه به آیۀ «اشداء علی الکفار رحماء بینهم» برای
1.1. توسعۀ دایرۀ خودی‌ها به تمام کسانی‌که زندگی مسالمت‌آمیز در سایۀ حکومت اسلامی را پذیرفته‌اند (اعم از شیعه، سنی، اقوام، ادیان و...)
1.2. محدود کردن دایرۀ غیرخودی‌ها به کسانی که به دشمنی با منافع اسلام و ایران می‌پردازند.
2. تقدیر از توجه دکتر پزشکیان به نهج البلاغه و تببین تلاش‌هایی که با هدایت آیت‌الله جوادی آملی در جهت تفسیر نهج‌البلاغه از سوی گوینده انجام شده است.
🔹حجه الاسلام و المسلمین دکتر مسعود آذربایجانی (روان‌شناس، استاد حوزه ودانشگاه وعضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه):
1. تقدیر و تشکر از دکتر پزشکیان بخاطر ایجاد امیدی که حداقل در حدود 20 تا 30 درصد از افراد ناامید ایجاد کردند.
2. لزوم تداوم وجهۀ صدق و صداقت منتخب ملت در ادامۀ مسیر خصوصا با توجه به کلام امیرالمؤمنین در خطبۀ 56 نهج البلاغه
3. اعلام حمایت بخش قابل توجهی از فضلای حوزه از گفتمان دکتر پزشکیان مبنی بر جایگاه ویژۀ اراده، اختیار انسان و احترام به رأی و نظر مردم
4. توجه دادن به اهمیت مقولات فوق در نگاه مردم، بخش قابل توجهی از حوزویان و قانون اساسی
5. لزوم حاکم کردن نگاه علمی برای حل مسائل کشور از طریق راه‌اندازی اتاق‌های فکر و مشاورۀ جدی در حوزه‌های مختلف بخصوص در تعامل با حوزه و دانشگاه و
6. عدم اکتفا به مشاورانی که در تهران حضور دارند.
7. توجه به نتایج تحقیقات صورت گرفته در دنیا مبنی بر ناموفق بودن بکارگیری تبعیض مثبت.
8. خودداری از علنی کردن برخی اختلاف نظرها با رهبری (مثل قانون اقدام راهبردی) و تلاش برای حل مشکلات کشور از طریق تعامل با رهبری
9. ضرورت تشکیل شوراهای تخصصی در مسائل دینی (همچنانکه در حوزه‌های مختلف، لزوماً متخصصین همان حوزه باید نظر بدهند، در مسائل دینی نیز باید لزوما از متخصصین این حوزه بهره گرفت)
🔹آیت الله حسین عرب کاشانی (استاد خارج فقه و اصول حوزه):
1. توجه به تجربۀ انتخابات اخیر مبنی بر پیروزی اخلاق، صداقت و نجابت بر بی‌اخلاقی
2. لزوم خودداری از تقدس سازی برای سیاست
3. توجه به عنصر تعقل در عرصۀ سیاست
4. خودداری از توصیۀ جامعه به تقلید کورکورانه از تشخیص‌های اشتباه (با استناد به سیرۀ نبوی در برحذر داشتن از اطلاعت کورکورانه از دستورات غیرشرعی و غیرعقلایی برخی فرماندهان)
5. لزوم تعریف کردن سیاست در ذیل فقه و اخلاق
6. توجه به امکان و ضرورت زندگی مسالمت‌آمیز با یکدیگر علی‌رغم اختلاف نظرها و تضادهای موجود (با توجه به تجربۀ زیست مدارامحور علمای گذشته با وجود اختلاف و تضاد در آرا و سلایق علمی)
7. لزوم مقابلۀ فکری با جریانی که هر گونه رقابت سیاسی‌انتخاباتی درون نظام را تا حد جنگ اسلام و کفر بالا می‌آورد.
🔹حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر مهراب صادق‌نیا (جامعه‌شناس استاد دانشگاه ادیان ومذاهب):
1. ضرورت فربه‌تر شدن ادبیات و گفتمان دکتر پزشکیان از طریق راه‌اندازی گعده‌های علمی با اندیشمندان اسلامی در موضوعات چون عدالت، امید اجتماعی و...
2. ضرورت ارتقای مفهوم عدالت از کنشگری عادلانه به سیستم عادلانه
3. لزوم عادلانه شدن سیستم (فراتر از ضرورت رفتار عادلانۀ مسئولان)
4. ضرورت توجه به اقتضائات عدالت خواهی از طریق تغییر و اصلاح روش‌های موجود
🔹حجه الاسلام و المسلمین جواد عرب (محقق ومدرس حوزه علمیه):
1. ضرورت راه‌اندازی یک رسانۀ مستقل قوی برای بازتاب دادن فعالیت‌های دولت دکتر پزشکیان (حتی در صورت همراهی و هماهنگی صدا و سیما با دولت در برهه‌ای از زمان)
2. ضرورت حضور دکتر پزشکیان و اعضای کابینۀ وی در جمع طلاب جوان به هدف بصیرت افزایی عقلایی (در مقابل بصیرت حزبی)
3. ضرورت انتخاب استانداران قوی به گونه‌ای که توانمندی هر استاندار در حد یک وزیر باشد.
4. ضرورت راه‌اندازی گفتمان تخصصی به گونه‌ای که گفتگوهای تخصصی در همۀ موضوعات رایج شود.
5. ضرورت بردن متخصصان به برخی جلسات مهم رییس جمهور با رهبری برای تصمیم گیری دربارۀ موضوعات حساس؛ تا در نتیجۀ این گفتگوهای تخصص‌محور اقناع یکی از دو طرف گفتگو حاصل شود.
🔹حجت‌الاسلام و المسلمین دکترمحمد ذبیحی (استاد دانشگاه قم):
1. عبرت گرفتن از وضعیت رؤسای جمهور گذشته برای عوض نشدن جای شاکی و متهم در نگاه مردم به رییس جمهور
2. ضرورت تعیین محلی برای برگزاری تجمعات اعتراضی مردم (بر اساس فصل هفتم قانون اساسی)
3. ضرورت تشکیل چهار باشگاه اندیشه در حوزه‌های فرهنگ، اقتصاد، اجتماع و مدیریت در جهت تقویت بنیان‌های علمی دولت
🔹حجت‌الاسلام و المسلمین هادی قابل (محقق حوزه علمیه):
1. ضرورت حراست از امید ایجاد شده به دولت دکتر پزشکیان در میان مردم (چه کسانی که به دکتر پزشکیان رأی دادند و چه کسانی که به رقبای او رأی داده‌اند و چه آنها که در انتخابات شرکت نکردند)
2. ضرورت فراموش نکردن وعده‌های انتخاباتی مبنی بر اجرای عدالت اجتماعی، صدای بی‌صدایان بودن، احقاق حقوق فراموش‌شدگان و کسانی که به آنها ظلم شده است.
3. درخواست از دیگران برای مشارکت و همکاری در تحقق شعارهای فوق
4. محدود نکردن ارتباط دولت و رییس جمهور با روحانیت به یک جریان و گرایش خاص از روحانیت
5. ضرورت تشکیل شورای مشورتی متشکل از روحانیان جوان، برنامه‌ریز و فعال جهت ارتباط گیری با طیف وسیعی از روحانیت در همۀ نقاط کشور و انتقال حرف و پیام آنها به رییس جمهور
🔹حجت‌الاسلام فیض‌آبادی (از فعالان ستاد انتخاباتی پزشکیان):
1. ضرورت برپایی نشست‌ها و گعده‌های علمی با طیف‌های مختلف، خارج از چارچوب‌های اداری و شنیدن حرف‌های جامعه‌شناسان، روان‌شناسان، اقتصاددانان و... در این نشست‌ها
