با توجه به پنجاهمین سالگرد قیام 15 خرداد و معرفی این قیام به عنوان مبدأ آغاز نهضت امام(ره) این عنوان را برای کتاب انتخاب شده است.
امسال پنجاهمین سالگرد قیام پانزده خرداد است. امام خمینی(ره) در 15 خرداد 42 دقیقاً همان نیروهایی را به صحنه آورد که رژیم شاه هیچگاه تصور نمیکرد با آنها در میدان مبارزه روبهرو شود. قیام 15 خرداد مبانی مبارزاتی ملت ایران، شیوه مبارزات، رهبری، نیروهای اجتماعی و به طورکلی هدف و آرمانهای مبارزات را دگرگون کرد و از این طریق با همه وجوه تاریخ ایران، باورها، اعتقادات و ارزشهای ملتمان پیوند خورد.
دستاورد نهضت 15 خرداد 42، پیروزی 22 بهمن 57 بود. نقطه عطف بودن پانزده خرداد را دقیقاً باید در تبلور همین باور جستوجو کرد. پانزده خرداد به تعبیر امام راحل مبدأ نهضت اسلامی ایران است و از این جهت نقطه عزیمت و عطف تحولات تاریخ معاصر ایران محسوب میشود.
در درآمد کتاب آمده است: جای تأسف آن است که از بین 365 عنوان پایاننامه کارشناسی ارشد با موضوع امام خمینی و تاریخ انقلاب اسلامی که تا سال 1388 در دانشگاههای سراسر کشور دفاع شده تنها یک پایان نامه با عنوان «قیام پانزده خرداد و انقلاب اسلامی» در دانشگاه تربیت مدرس به این موضوع اختصاص یافته است و این خود گواه روشنی بر غربت مبدأ تاریخ ایران انقلاب اسلامی در بررسیهای علمی و دانشگاهی است.
این کتاب در شش فصل تدوین شده است. مقالات فصل اول به واقعه 15 خرداد و چگونگی وقوع، ریشههای این قیام، ویژگیها و پیامدهای آن میپردازد. فصل دوم به بررسی نقش احزاب و گروهها اختصاص پیدا کرده است و مواضع احزاب را در قبال قیام 15 خرداد مورد بررسی قرار میدهد. فصل سوم نقش شخصیتها را در قیام 15 خرداد همانند مرحوم آیتالله فلسفی و شهید مهدی عراقی بررسی میکند. فصل چهارم شامل ادبیات و خاطره است و بازتاب قیام 15 خرداد را در شعر و ادبیات مورد بررسی قرار میدهد و بخشی هم به خاطرات 15 خرداد اختصاص دارد.
جلد دوم کتاب، فصلهای پنجم و ششم را دربرمیگیرد. در فصل پنجم «قیام 15 خرداد در سراسر ایران» مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش حدود 21 شهر به تفکیک مورد بررسی قرار گرفتهاند که میتوان به شهرهای تبریز، ارومیه، اصفهان، شیراز، کازرون، سبزوار، جهرم ، ورامین، اشاره کرد. این شهرها نیز پس از اعلام خبر دستگیری امام (ره) شاهد حضور گسترده مردم در اعتراض به رژیم پهلوی بود. یکی دیگر از مقالات این بخش به گستره جغرافیای قیام 15 خرداد میپردازد. در فصل ششم نیز «تاریخ نگاری و منبعشناسی قیام 15 خرداد» و معرفی بخشی از فعالیتها سید حمید روحانی درباره قیام و منبعشناسی قیام 15 خرداد در این چارچوب و کلیت کتاب مطرح میشود.
«مبدأ نهضت» مجموعه مقالات قیام پانزده خرداد است که در دو جلد به کوشش رحیم نیکبخت میرکوهی و مجتبی سلطانی احمدی نگاشته شده است.
مقاله «کازرون در دو سال آغازین نهضت» عنوان مقالهای از رضا صنعتی است که به نقش انقلابیون کازرونی در آغاز نهضت امام خمینی (ره) میپردازد.
این کتاب را انتشارات خانه کتاب در سال 92 منتشر کرده است و قیمت دورهی آن 440000 ریال میباشد.