پس از انتشار پاسخهای بنده به «پرسشهایی دربارهی حجاب» در یکی از شبکههای اجتماعی یکی از کاربران نظر خود را در ذیل آن نگاشت. در ادامه نظر وی و پاسخ بنده را مطالعه کنید.
***
نظر: هرچند حجاب از اصول مسلم اسلام است ولی الزام حکومتی آن غیر شرعی است زیرا نقض غرض شارع است . آیه حجاب در سوره احزاب صراحتا وضع چنین قانونی را اذیت نشدن خانمها میداند پس اذیت کردن آنها برای داشتن حجاب یعنی برای ایجاد امر مهمی امر اهمی را ضایع کردن که البته خلاف اصول فقهی است.
***
پاسخ: خداوند در آیه 59 از سوره مبارکهی احزاب میفرماید:«یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِن ذلِکَ أَدْنى أَنْ یُعْرَفْنَ فَلایُؤْذَیْن» اگر ملاک شما این آیهی شریفه است. چند نکته در آن وجود دارد که میبایست بدان توجه کرد:
1. خداوند در این آیه از پیامبرش خواسته است تا زنان را به رعایت حجاب امر کند.
2. مطابق با آیه 36 از همین سوره [احزاب]، هرگونه حقی برای هر زن و مرد مسلمانی نسبت به نافرمانی از امر خدا و رسول (صل) نفی شده است: «وَ ما کانَ لِمؤْمِن وَ لا مؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى اللَّه وَ رَسوله أَمْراً أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرهِم: وقتی خداوند و رسول او امری میکنند هیچ گونه اختیاری برای هیچ زن و مرد مسلمانی در مخالفت با آن امر وجود ندارد.»
3. پس رعایت حجاب در مرتبهی اول «حق الله» است و نه «حق زن، شوهر، خانواده و یا حتی جامعه» تا رعایت یا عدم رعایت آن در صورت رضایت زن، شوهر، خانواده و یا جامعه اختیاری باشد.
4. خداوند متعال از تعبیر «جَلَابِیبِ» برای نوع پوشش واجب زنان استفاده کرده است. کلمهی «جلابیب» جمع «جلباب» است. در اینکه منظور از «جلباب» چیست اهل لغت چند معنا ذکر کردهاند که به نظر میرسد معنایی که صاحب «لسان العرب» ذکر کرده است بهتر باشد: «الجلباب: ثوب أَوسَعُ من الخِمار، دون الرِّداءِ، تُغَطِّی به المرأَةُ رأْسَها و صَدْرَها: پوششى است که از روسرى بزرگتر و از چادر کوچکتر.»
5. از آنجا که در این آیه به جای دستور به پوشیدن «جلباب» به دقت بیشتر در پوشیدن آن امر شده است [یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِن: زنان مقدارى از جلباب خود را نزدیکتر کنند] فهمیده میشود که حکم وجوب پوشش بدن به وسیلهی جلباب؛ پیش از نزول این آیه بیان شده است اما چون برخی در رعایت آن دقت کافی را نداشتهاند، با نزول این آیه از آنان خواسته شد تا از طریق نزدیکتر کردن جلباب به بدن خویش در رعایت این دستور دقت بیشتری داشته باشند.
6. جملهی «ذلک أَدْنى أَنْ یُعْرَفْنَ» یعنی «این عمل در شناخته شدن زنان به اینکه اهل عفت، ایمان، صلاح و سداد هستند، نزدیکتر است.» به عنوان دلیلی برای پوشش «جلباب» یا تشریع حکم حجاب بیان نشده است بلکه به عنوان دلیل دستور به «دقت بیشتر در پوشش جلباب» بیان شده است.
.7در آیهی شریفهی مذکور تعبیر «فَلا یُؤْذَیْن: تا مورد آزار قرار نگیرند» به عنوان دلیل حکم حجاب ذکر نشده است بلکه به عنوان نتیجهی شناخته شدن زن به ایمان و عفت معرفی شده است [این نتیجه از حرف فاء در عبارت «فَلا یُؤْذَیْن» فهمیده میشود] یعنی زنی که به ایمان و عفت شناخته میشود مورد آزار و اذیت ارازل و افراد هوسران قرار نمیگیرد.
8. با این تفصیل به هیچ وجه نمیتوان از تعبیر «فَلایُؤْذَیْن» یک اصل کلی با عنوان «نفی هر نوع اذیت شدن خانمها ولو به واسطهیمجازات آنها در قبال ارتکاب فساد و گناه علنی و زیر پا گذاشتن حقوق الهی» را به دست آورد. چرا که مجازات مجرمین و اجرای حدود و تعزیرات در موارد اعمال آنها؛ خواهناخواه موجبات اذیت شدن مجرم را فراهم میآورد و حال آنکه هیچ فقیهی به نکوهش چنین آزاری نظر نداده است
بسیار عالی بود
به روزم ومنتظر نظرات شما